Τετάρτη 26 Μαΐου 2021

2nd Activity : Project on Traditional Folk Songs & «The way to Freedom»

 


2nd Activity : 
Greek folk song and Greek War 

of  Independence   Greek Revolution of 1821


2η Δραστηριότητα:  Εργασία για τα  Παραδοσιακά Λαϊκά Τραγούδια -  Ελληνικό λαϊκό τραγούδι και Ελληνική Επανάσταση του 1821

 Ως μέρος του  e-twinning   έργου  «On the way to freedom» οι συμμετέχοντες  μαθητές στην 2η κοινή δραστηριότητα  κλήθηκαν να κατανοήσουν και να αναλύσουν τη σχέση μεταξύ των ελληνικών λαϊκών τραγουδιών και του Ελληνικού Αγώνα της Ανεξαρτησίας - Ελληνική Επανάσταση του 1821. 

Ο μεγάλος ποιητής Οδυσσέας Ελύτης είχε γράψει ότι «καμία επανάσταση, ούτε στην τέχνη, ούτε στη ζωή, έχει περισσότερες ελπίδες επιτυχίας από αυτήν που χρησιμοποιεί την παράδοση ως βάση της».

 Τα ελληνικά παραδοσιακά / λαϊκά τραγούδια της Επανάστασης του '21 γεννήθηκαν από τους μαχητές του Ελληνικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας του 1821 (οι κλέφτες και οι αρματολοί) κατά την Τουρκοκρατία. Αυτά τα τραγούδια είναι μετρημένα ποιήματα (αφηγηματικά ή λυρικά) που έχουν δημιουργηθεί από άγνωστους λαϊκούς ποιητές, ατομικά ή συνεργατικά. Αφηγήθηκαν ηρωικές δράσεις και επιτεύγματα. Αναφέρθηκαν στον άνδρα, τη γυναίκα, τη μητέρα, τα χωριά, τη φύση… Έδωσαν χαρά και δύναμη σε όλους όσους συμμετείχαν στις γιορτές. Την επόμενη μέρα, άνδρες και γυναίκες πήγαιναν στη μάχη, τραγουδώντας…

Τραγουδούσαν και χόρευαν πολλές φορές μόνο για μια νύχτα ή για μια μικρή χρονική περίοδο σε μια συγκεκριμένη περιοχή, και στη συνέχεια χάθηκαν, ξεχάστηκαν… Τα περισσότερα από αυτά τα τραγούδια, ειδικά αυτά που ήταν ιδιαίτερα επαναστατικά, χάθηκαν επειδή εκείνη την εποχή Η πλειονότητα των ανθρώπων ήταν αναλφάβητοι, δηλαδή κυρίως πολεμιστές, αγρότες και κτηνοτρόφοι, άνθρωποι που τους άρεσαν οι λαϊκές ιστορίες.

Γνωρίζουμε μερικά κομμάτια από αυτά ως αποσπάσματα στα κείμενα των συγγραφέων. Η συστηματική τεκμηρίωση και ηχογραφήσεις τους είχαν επιτευχθεί χάρη στο έργο του καθηγητή Νικολάου Πολίτη που θεωρείται πατέρας της επιστήμης της εθνολογίας στην Ελλάδα.

Σε αυτό το έργο, οι μαθητές ασχολήθηκαν κυρίως με ένα συγκεκριμένο στυλ ελληνικών παραδοσιακών / λαϊκών τραγουδιών, το οποίο ονομάζεται «κλεφτικό στυλ». Γεννήθηκε μεταξύ του τέλους της βυζαντινής περιόδου και της έναρξης της ελληνικής επανάστασης που οδήγησε στην ελληνική ανεξαρτησία το 1821. Αυτό το ύφος δημιουργήθηκε από τους «κλέφτες», τους ήρωες που ζούσαν στα βουνά και αγωνιζόταν για την ανεξαρτησία.

Επομένως, οι στόχοι αυτού του έργου ήταν να ενθαρρύνουν τους μαθητές: 

  • να μελετήσουν συγκεκριμένα δείγματα λαϊκών τραγουδιών και να αναδείξουν τη σχέση τους με περιστατικά που συνέβησαν κατά την ελληνική επανάσταση.
  • να δουλέψουν πέρα ​​από τη λογοτεχνική πλευρά των τραγουδιών ξοδεύοντας έτσι χρόνο στη μουσική τους σύνθεση.
  • να διερευνήσει σε συνεργασία με μαθητές από άλλες χώρες που συμμετέχουν στο έργο, εάν υπάρχουν λαϊκά τραγούδια σε άλλες χώρες και εάν σχετίζονται με επαναστατικούς πολέμους.

Γεωργία Αρέτου - Protypo Lyceum Ionidios, Greek Team

Ακολουθεί η Λογοτεχνική ανάλυση του Ελληνικού Δημοτικού τραγουδιού «Της Δέσπως» από τους μαθητές  με την επιμέλεια της υπεύθυνης καθηγήτριας κ. Αρέτου












Στη συνέχεια οι μαθητές ερμήνευσαν ορισμένα  Δημοτικά τραγούδια   με τη συνοδεία του πιάνου από την κ. Αρέτου. Στον «Ύμνο της Κρήτης» και στο «Πότε θα κάνει ξαστεριά» ακούγεται η μαθήτρια Μπερβανάκη Μαριλίτα να παίζει Λύρα. 




Οι στίχοι αυτού του τραγουδιού γράφτηκαν από τον Γιώργο Παράσχο που ήταν αδελφός του Αχιλλέα Παράσχου. Αν και δεν ήταν Κρητικός, έγινε ένα επαναστατικό τραγούδι στις μάχες της Κρητικής Επανάστασης κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας του 1896-1897. Στους στίχους του, η Κρήτη παίρνει τη μορφή ενός θωρακισμένου κοριτσιού που, περιτριγυρισμένο από τις φλόγες του πολέμου, σπάζει τις βαριές αλυσίδες σκλαβιάς.

 

Από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη,

τα βαριά της τα σίδερα σπα

Και σαν πρώτα χτυπιέται - χτυπά

και γοργή κατεβαίνει.

 

Με μεγάλο θεόρατο δόρυ,

όλη νιάτα πετά και ζωή,

Και σε τόση φωτιά και βοή,

τρέμουν δάση και όρη.

 

Χτύπα! Χτύπα, της θάλασσας Σούλι!

Χτύπα, κόρη γλυκιά του γιαλού.

Εδώ, άντρες παλεύουν. Αλλού,

ζουν γυναίκες ή δούλοι.

 

Από δω Σελινιώτες, Λακκιώτες,

από κει στη φωτιά, οι Σφακιανοί.

Να βουίζει παντού μια φωνή:

Στις σπαθιές σας τις πρώτες!

 

Από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη,

τα βαριά της τα σίδερα σπα

Και σαν πρώτα χτυπιέται - χτυπά

και γοργή κατεβαίνει.

 

Με μεγάλο θεόρατο δόρυ,

όλη νιάτα πετά και ζωή,

Και σε τόση φωτιά και βοή,

τρέμουν δάση και όρη.

 

Χτύπα! Χτύπα, της θάλασσας Σούλι!

Χτύπα, κόρη γλυκιά του γιαλού.

Εδώ, άντρες παλεύουν. Αλλού,

ζουν γυναίκες ή δούλοι.

 

Από δω Σελινιώτες, Λακκιώτες,

από κει στη φωτιά, οι Σφακιανοί.

Να βουίζει παντού μια φωνή:

Στις σπαθιές σας τις πρώτες!


Μια διασκευή του Ύμνου της Κρήτης υπάρχει εδώ





Το «Πότε θα κάνει ξαστεριά»  είναι ένα παραδοσιακό κρητικό επαναστατικό τραγούδι που ανήκει στον παλαιότερο τύπο κρητικής μουσικής που ονομάζεται  Ριζίτικα τραγούδια. Το τραγούδι πέρασε τα σύνορα της Κρήτης και σύντομα έγινε πολύ δημοφιλές στην Ελλάδα. Έχει να κάνει με μια βεντέτα, εκδίκηση εκ μέρους της οικογένειάς του για τη δολοφονία ενός από τα μέλη της. Ωστόσο, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα, υποδηλώνει τον αγώνα  για την ελευθερία της Κρήτης και ολόκληρου του έθνους.

Cretan Lyra: Marilita Bervanaki, student of Protypo Lyceum Ionidios School of Piraeus



Μια διασκευή του «Πότε θα κάνει ξαστεριά» υπάρχει εδώ






To
 Χάραμα επήρα [απόσπασμα από το θραύσμα Α του The Free Besieged («Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι»)] 

Τραγούδι: Ιωάννα Βασιλείου, μαθήτρια  του Προτύπου Λυκείου Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά

Πιάνο: Γεωργία Αρετού, καθηγήτρια του Λύκειου Ιωνιδείου Πειραιά



Το Free Besieged («Oi Eleftheroi Poliorkimenoi») είναι ένα διάσημο επικό ποίημα που συνθέτει ο Διονύσιος Σολωμός. Η πηγή έμπνευσης ήταν ο αγώνας των υπερασπιστών του Μεσολογγίου, κατά τη δεύτερη πολιορκία του από τους Οθωμανούς, ο οποίος διήρκεσε σχεδόν ένα χρόνο (1825-1826). Ο Σολωμός, με αυτό το ποίημα, προσπαθεί να αναδείξει το ηθικό μεγαλείο των Ελλήνων μαχητών των οποίων η θυσία είναι συνειδητή επιλογή για την κατάκτηση της πνευματικής τους ελευθερίας. Το Free Besieged δεν είναι ούτε ένα ποίημα, αλλά αποτελείται από τρία κομμάτια.

                                 Μια διασκευή από την Ειρήνη Παπά υπάρχει  εδώ




Της Δέσπως, Ανάγνωση: Ελευθέριος Γεωργουλέτης, Μαθητής του

 Πρότυπου Λυκείου Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά


Οι συμμετέχοντες μαθητές του σχολείου μας ασχολήθηκαν και παρουσίασαν το δημοφιλές ελληνικό λαϊκό τραγούδι "της Δέσπως", το οποίο ανήκει στην κατηγορία των τραγουδιών που βασίζονται σε ιστορικά γεγονότα και αναφέρεται στην αυτοθυσία της κυρίας Δέσπως (Δέσποινα) Μπότσι . Ήρθε από το Σούλι - την οικογένεια των Σεϊχαίων - και ήταν σύζυγος του ηγέτη της Γιωργάκη  Μπότσι. Έγινε γνωστή για την αντίστασή της στα στρατεύματα του Αλή Πασά και τον ηρωικό θάνατό της, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά που είχε υπό την προστασία της, προκειμένου να αποφευχθεί η δουλεία και ο βιασμός.



Ο χορός του Ζαλόγγου

Τραγούδι: Κέλλυ Σπανούδη, μαθήτρια Πρότυπου ΓΕΛ Ιωνιδείου Πειραιά

Πιάνο: Γεωργία Αρέτου, καθηγήτρια Πρότυπου ΓΕΛ Ιωνιδείου Πειραιά



Ο χορός του Ζαλόγγου, ή Οι Σουλιώτισσες, του Claude Pinet , ελαιογραφία σε καμβά, Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη

The Dance of Zalongos, or The Souliotisses, by Claude Pinet, oil painting on canvas - Benaki Museum, Athens, Greece.




 «Ο χορός του Ζαλόγγου», λεπτομέρεια από το έργο του Ανδρέα Βρανά.

"The dance of Zalongos", detail from the work of Andreas Vranas.



Το μνημείο στο μαρτυρικό Ζάλογγο. Έργο του Γιώργου Ζογγολόπουλου.

The Monument of Zalongo is a sculpture by George Zongolopoulos


 «Ο Χορός του Ζαλόγγου», έργο του Θεοφίλου Γ. Χ. Μιχαήλ με ημερομηνία 1929 βρίσκεται στο Μουσείο Θεόφιλου, στη Βαρειά Μυτιλήνης

"The Dance of Zalongos", work of Theofilos G. H. Michael dated 1929 is in the Theophilos Museum, located in Varia, a picturesque suburb of Mytilene, Lesvos island, Greece.

Dance of Zalongo


                                                       Ο Χορός του Ζαλόγγου

                                                         Στίχοι από wikipedia


                English                                         Greek

Farewell poor world,

Farewell sweet life,

and you, my wretched country,

Farewell for ever

 

Farewell springs,

Valleys, mountains and hills

Farewell springs

And you, women of Souli

 

The fish cannot live on the land

Nor the flower on the sand

And the women of Souli

Cannot live without freedom

Farewell springs,

...

 

The women of Souli

Have not only learnt how to survive

They also know how to die

Not to tolerate slavery

 

Farewell springs,

Έχε γεια καημένε κόσμε,

έχε γεια γλυκιά ζωή

Και ’συ δύστυχη πατρίδα

έχε γεια παντοτινή.

 

Έχετε γεια βρυσούλες

λόγγοι, βουνά, ραχούλες

Έχετε γεια βρυσούλες

και σεις Σουλιωτοπούλες

 

Στη στεριά δε ζει το ψάρι

ούτ’ ανθός στην αμμουδιά

Κι οι Σουλιώτισσες δεν ζούνε

δίχως την ελευθεριά.

Έχετε γεια βρυσούλες

...

Οι Σουλιώτισσες δε μάθαν

για να ζούνε μοναχά

Ξέρουνε και να πεθαίνουν

να μη στέργουν στη σκλαβιά.

 

Έχετε γεια βρυσούλες


                                 Georgia Aretou, Protypo Lyceum Ionidios- Greek team

                 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου